سوند ادراری و انواع آن
سوند ادراری یا کاتتر ادراری (urinary catheter)
سوند ادراری یا کاتتر ادراری و انواع آن مثل کاندوم شیت مایع ادرار را بوسیله کیسه متصل به خود تخلیه می نماید. انواع سوند ادراری در اندازه ها و انواع مختلف است . سوند ادراری معمولاً زمانی نیاز است که شخص قادر به تخلیه ادرار از مثانه نمی باشد.
آنچه در این مقاله می خوانید :
- سوند ادراری یا کاتتر ادراری چیست ؟
- چرا کاتتر ادراری استفاده می شود؟
- انواع سوند ادراری
- علائم UTI
- عوارض سوند ادراری
- نحوه مراقبت از سوند ادراری
سوند ادراری یا کاتتر ادراری چیست ؟
سوند ادراری یا کاتتر ادراری (urinary catheter) یک لوله توخالی و نیمه انعطاف پذیر به منظور تخلیه ادرار از مثانه است. این کاتتر ادراری ، مایع ادرار را بوسیله کیسه متصل به خود تخلیه می نماید.
انواع سوند ادراری در اندازه ها و انواع مختلف است و از مواد زیر ساخته می شوند :
- لاستیک
- پلاستیک (PVC)
- سیلیکون
سوند ادراری معمولاً زمانی نیاز است که شخص قادر به تخلیه ادرار از مثانه نمی باشد. جمع شدن ادرار در مثانه می تواند باعث ایجاد فشار در کلیه ها گردد . این فشار می تواند منجر به نارسایی کلیه شوند . که می تواند خطرناک بوده و باعث آسیب دائمی به کلیه ها گردد.
اکثر سوندهای ادراری تا زمانی که توانایی ادرار دوباره در بیمار بدست می آید ، و معمولاً کوتاه مدت است ، استفاده می گردند. افراد سالمند و کسانی که دچار آسیب دائمی و شدید هستند ممکن است به کاتتر ادراری در بلند مدت نیاز داشته باشند.
چرا کاتتر ادراری استفاده می شود؟
یک پزشک ممکن است کاتتر را به شما توصیه کند در صورتی که :
-
وقتی ادرار می کنید، نمی توانید آنرا کنترل کنید
-
بی اختیاری ادرار داشته باشید
-
احتباس ادراری داشته باشید
-
دلایل اینکه ممکن است خودتان نتوانید ادرار کنید شامل موارد زیر می شود:
-
جریان ادرار به علت سنگهای مثانه یا کلیه، لخته شدن خون در ادرار یا افزایش شدید غده پروستات مسدود شده است
-
جراحی در غده پروستات
-
جراحی در ناحیه تناسلی، مانند ترمیم شکستگی هیپ یا هیسترکتومی (برداشت رحم)
-
آسیب به اعصاب مثانه
-
آسیب نخاعی
-
مواردی که توانایی مغز شما را کاهش می دهد، مانند زوال عقل
-
داروهایی که توانایی عضلات مثانه شما را کاهش می دهند، باعث می شود که ادرار در مثانه شما باقی بماند
-
اسپینا بیفیدا ( یک اختلال مادرزادی ناشی از بسته نشدن کامل لوله عصبی جنین )
انواع سوند ادراری
سه کاتتر ادراری اصلی وجود دارد :
- کاتترهای ماندگار،
- کاتترهای خارجی / کاتترهای کاندوم (کاندوم شیت) و
- کاتترهای کوتاه مدت.
کاتترهای ماندگار (کاتترهای مجرا یا سوند سوپراپوبیک)
یک کاتتر ماندگار ، کاتتری است که در مثانه قرار دارد. همچنین ممکن است به عنوان یک کاتتر Foley شناخته شود. این نوع کاتتر می تواند برای مدت کوتاه و طولانی مفید باشد.
یک پرستار معمولا کاتتر ماندگار را به مثانه از طریق مجرای ادرار وارد می کند. گاهی اوقات، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ، کاتتر را از طریق یک سوراخ کوچک در شکم به مثانه وارد می کند. این نوع کاتتر ماندگار به عنوان یک سوند سوپراپوبیک شناخته می شود.
بالون کوچک در انتهای کاتتر با آب پر می شود تا مانع خروج لوله از بدن شود. وقتی کاتتر باید برداشته شود، بالون باید تخلیه گردد.
در مورد کاتتر های خارجی (کاتترهای کاندوم – کاندوم شیت)
کاتتر کاندوم یا کاندوم شیت یک کاتتر خارج از بدن است. و معمولا برای مردانی که مشکلات احتباس ادراری ندارند، اما دارای اختلالات عملکردی یا ذهنی جدی مانند التهاب روحی هستند، استفاده می شود. ابزاری که شبیه کاندوم هستند و سر آلت تناسلی را پوشش می دهد. یک لوله از کاتتر کاندوم (کاندوم شیت) به یک کیسه هدایت می شود.
این کاتترها به طور کلی راحت تر هستند و خطر ابتلا به عفونت در آنها کمتر از کاتتر ماندگار است. کاتترهای کاندوم (کاندوم شیت ها) معمولا نیاز به تعویض روزانه دارند، اما برخی از برندهای کاتتر برای استفاده طولانی طراحی شده اند. این می تواند باعث تحریک کمتر پوست نسبت به کاتترهای کاندوم (کاندوم شیت) شود که نیاز به تعویض روزانه و استفاده مجدد از آنها وجود دارد.
کاتترهای کوتاه مدت (کاتترهای متناوب)
یک فرد ممکن است فقط یک کاتتر برای مدت کوتاهی پس از جراحی نیاز داشته باشد تا زمانی که مثانه خالی شود. پس از تخلیه مثانه، کاتتر کوتاه مدت را بر می دارند. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی به عنوان یک کاتتر داخل و خارج به آن اشاره می کنند.
در محیط خانه ، افراد برای استفاده از این کاتتر و کمک به بیمار می توانند آموزش ببینند. این کاتتر را می توان از طریق مجرای ادرار یا از طریق سوراخ ایجاد شده در پایین شکم برای کاتتریزه کردن وارد نمود.
عوارض سوند ادراری
بر اساس گزارشی در مقاله ای از BMC Urology، کاتترهای ادراری عامل اصلی عفونت های دستگاه ادراری مرتبط با مراقبت های بهداشتی (UTIs) هستند. بنابراین، برای جلوگیری از عفونت، کاتتر به طور مرتب باید تمیز نگه داشته شود.
علائم UTI ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-
تب
-
لرز
-
سردرد
-
ادرار تیره به علت چرک
-
سوزش بخش مجرای ادرار یا ناحیه تناسلی
-
نشت ادرار از کاتتر
-
خون در ادرار
-
ادرار دردآور
-
درد در پایین کمر
-
سایر عوارض استفاده از کاتتر ادراری عبارتند از:
-
واکنش آلرژیک به مواد مورد استفاده در کاتتر، مانند لاتکس
-
سنگهای مثانه
-
خون در ادرار
-
آسیب به مجاری ادرار
-
آسیب کلیه (با کاتترهای طولانی مدت)
-
سپتی سمی یا عفونت دستگاه ادراری ، کلیه یا خون
نحوه مراقبت از سوند ادراری
کاتترهای اردرای به دو صورت یکبار مصرف و کاتترهای قابل استفاده مجدد موجود هستند. برای کاتترهای با قابلیت استفاده مجدد ، اطمینان حاصل کنید که هم کاتتر و هم منطقه ای که در آن وارد بدن می شود را با آب و صابون برای کاهش خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری شستشو داده اید. کاتترهای یکبار مصرف در بسته بندی استریل قرار می گیرند، بنابراین قبل از قرار دادن کاتتر فقط بدن بیمار نیاز به تمیز کردن دارد.
شما همچنین باید مقدار زیادی آب بنوشید تا ادرار خود را روشن یا کمی زرد نگه دارید. این به جلوگیری از عفونت کمک می کند.
کیسه تخلیه ادرار مورد استفاده برای جمع آوری ادرار حداقل هر هشت ساعت و هر بار که کیسه پر شده است، را باید خالی کنید. از یک بطری پلاستیکی حاوی مخلوط سرکه و آب یا سفید کننده و آب برای تمیز کردن کیسه تخلیه ادرار استفاده کنید.
منبع : healthline
دیدگاهتان را بنویسید