ست سرم چیست
ست سرم چیست
تعریف ست سرم چیست ؟ ست سرم ابزاری برای تزریق وریدی است . برای تزریق مایع زیر پوست یا داخل ماهیچه به بزرگسالان به میزان 3 میلی لیتر محدودیت وجود دارد؛ چرا که تزریق بیش از این مقدار باعث ایجاد مشکلات در بافت محل تزریق، نارسایی قلبی، و فشار خون بالا می گردد. اما در تزریق مایعات به طور مستقیم در رگ بیمار چنین محدودیتی وجود ندارد و بیمارانی که مبتلا به نارسایی قلبی ، نارسایی کلیه و دیابت هستند بسته به نیاز روزانه می توانند از این طریق و با تجویز پزشک مایعات ضروری را دریافت نمایند.
حجم تزریق مایعات به یک فرد بزرگسال
اما برای یک فرد بالغ و سالم ، بر اساس سن و وزن، مصرف نرمال مصرف مایعات روزانه (از مایعات وریدی یا خوراکی) بین 30 تا 50 میلی لیتر به ازاء وزن کل شخص می باشد. برای مثال ، یک شخص سالم با وزن 100 کیلوگرم می تواند روزانه 3500 تا 5000 میلی لیتر (3 و نیم تا 5 لیتر) مایع دریافت نماید. از این جهت ، تزریق با ست سرم ، زمانی که می خواهیم میزان زیادی از مایعات به صورت رقیق شده را به فرد بدهیم از تزریق بوسیله ست سرم استفاده می نماییم.
تزریق وریدی و تزریق زیرجلدی
در روش تزریق مایعات با ست سرم معمولاً داروهای تجویز شده طی یک دوره طولانی مدت – معمولاً بین 15 دقیقه تا چند ساعت – به بیمار داده می شود. بدیهی است که تزریق بوسیله ست سرم با تزریق زیرجلدی یا عضلانی کاملاً متفاوت می باشد اما در هر دو روش کل دوز تزریقی می تواند یکسان و همزمان باشد.
همچنین تزریق با ست سرم بسیار راحت تر و سریع تر از سایر روشها مدیریت می شود ، چرا که مایعات و داروهای ضروری به صورت مستقیم وارد خون می شوند.
اجزاء ست سرم چیست
اجازه دهید نگاهی کوتاه به تنظیم ها و تزریق بوسیله ست سرم داشته باشیم. ست سرم ها اغلب مایع مورد نیاز از قبل تهیه شده در کیسه های مشخص را به درون بدن هدایت می کنند. اندازه استاندارد این کیسه ها می تواند 50 تا 1000 میلی لیتر باشد. کیسه بوسیله حلقه تعبیه شده بر روی آن آویزان و ست سرم به آن متصل می گردد. همانطور که در شکل ملاحظه می کنید لوله ست سرم به انتهای کیسه متصل می گردد. ست سرم حاوی چند بخش مهم است :
محفظه قطره
محفظه قطره درست قسمتی از ست سرم است که در زیر کیسه حاوی مایع قرار می گیرد. وظیفه به محفظه قطره در ست سرم انتقال مایع از کیسه مربوطه به لوله ست سرم است. محفظه قطره درست همان نقطه ای است که پرستار برای تنظیم سرعت ورود مایع به بدن باید به آن دقت نماید. پرستاران با نگاه به این محفظه یا اتاقک تعداد قطره خروجی در هر دقیقه را شمارش می کند.
محفظه قطره همیشه باید تا میزان نصف پر باشد. اگر از این میزان بیشتر باشد ما عملاً قادر به شمارش تعداد قطره ها و محاسبه میزان تزریق نخواهیم بود. محفظه قطره بایستی به درستی به کیسه مایع متصل باشد تا اجازه ندهد هوا به داخل سیستم گردش خون وارد گردد. عدم صحیح اتصال این محفظه می تواند بسیار خطرناک بوده و باعث مسدود کردن رگ های خونی و یا توقف قلب گردد.
گیره غلتکی
گیره غلتکی ، برای کنترل میزان مایه ورودی به داخل لوله ست سرم بکار می رود. حرکت این گیره غلتکی باعث افزایش فشار به لوله پلاستکی ست سرم و باریک نمودن آن شده و لذا میزان جریان سیال عبوری کاهش می یابد. حرکت معکوس این گیره غلتکی نیز باعث افزایش میزان عبور مایع و ورود بیشتر آن به بدن بیمار می گردد. کلیه غلتک ها بایستی قبل از اتصال محفظه به کیسه مایع در حالت بسته قرار گیرند تا هیچ هوایی وارد لوله نگردد.
هر دارویی به میزان تزریق مشخصی به بیمار تجویز می گردد و یکی از مهمترین وظایف پرستاران تنظیم درست ست سرم به منظور چنین تزریق هایی است.
گیره اسلاید
گیره اسلاید ، بخشی است که ممکن است در تمام ست سرم ها وجود نداشته باشد. از گیره اسلاید برای توقف کامل جریان مایع در لوله ست سرم استفاده می گردد. در صورت استفاده از این گیره نیازی به تنظیم گیره غلتکی نمی باشد.
درگاه تزریق
درگاه تزریق در دو قسمت ، یکی بر روی کیسه حاوی مایع دارویی و دیگری بر روی قسمتی مشخص از ست سرم، می تواند وجود داشته باشد. البته در بعضی از ست سرم ها این بخش وجود نداشته و پرستار از طریق کیسه مایع تزریقات تجویز شده توسط پزشک را انجام می دهد. در ست سرم هایی که حاوی این درگاه هستند . محل این درگاه معمولاً نزدیک جایی است که سوزن ست سرم به رگ بیمار وارد می گردد. معمولاً برای داروهایی که حتماً بایستی با محتوای کیسه مایع مخلوط گردند، تزریق از درگاه کیسه صورت می پذیرد.
اجزاء معمول ست سرم در یک نگاه
انواع ست سرم / IV ست ها چیست ؟
طیف گسترده ای از انواع ست و موارد استفاده برای ست سرم ها وجود دارد. ست های تجویز IV برای بهینه سازی تزریق انفوزیون، کاهش خطر عفونت برای بیمار، و تمیز نگه داشتن محلهای دسترسی طراحی شدهاند.
بیایید نگاهی به انواع مختلف ست های IV و موارد استفاده آنها بیندازیم.
انواع مختلف ست سرم چیست ؟
در حالی که ست های IV همه به دلایل مشابه استفاده می شوند، انواع مختلفی از ست های IV بسته به نیاز درمانی خاص موجود است.
ست تزریق سرم فیلتر شده
ست های تزریق IV فیلتر شده دارای یک فیلتر میکرون کوچک در داخل خود هستند که برای حذف هر گونه آلاینده احتمالی از محصولات IV استفاده می شود. فیلتراسیون با فیلتر کردن ذرات معلق، باکتری یا آمبولی هوا در دارو یا محلول، از بیمار دریافت کننده انفوزیون محافظت می کند.
همچنین از بیمار در برابر فلبیت (التهاب سیاهرگ یا ورید) که می تواند توسط ذرات یا باکتری های موجود در دارو ایجاد شود، محافظت می کند. ست های IV فیلتر شده با طیف گسترده ای از داروها استفاده می شود و فیلترها در اندازه های مختلفی موجود هستند. اندازه فیلترها برای فیلتر کردن باکتری ها تا فیلتر 5 میکرونی که ذرات بزرگتر را فیلتر می کند، به 22/0 میکرون می رسد.
ست سرم منفذ دار / دریچه دار
ست سرم منفذدار که به عنوان ست سرم تهویه دار نیز شناخته می شوند، برای ظروف پلاستیکی یا شیشه ای سخت ایده آل هستند. ستهای IV تهیوه دار دارای یک دریچه کوچک هستند که میتوان آن را باز و بسته کرد تا اجازه ورود هوا را بدهد و مایع را هنگام خروج جابجا کند. سیال از یک ظرف IV سفت و سخت جریان نمی یابد مگر اینکه تهویه هوا وجود داشته باشد.
ست های IV بدون تهویه
ست های IV بدون تهویه دقیقاً برعکس ست های IV منفذدار هستند – آنها هیچ دریچه ای در لوله ندارند. مجموعههای IV بدون تهویه با ظروف پلاستیکی انعطافپذیر مانند پمپهای الاستومری عالی عمل میکنند.
در تیوبهای بدون تهویه باید برای خارج شدن هوا در داخل بگ پلاستیکی IV بوسیله یک سوزن خلاء ایجاد نمایند. اینکار باعث خارج شدن مایع از کیسه محتوی سرم می شود.
ست سرم تحت جاذبه
لوله های گرانشی یا ست های تحت جاذبه برای تزریق دارو به بیماران به تنظیم کننده های گرانشی و سرعت جریان متکی هستند. نرخ تزریق گرانشی را می توان به صورت قطره در دقیقه تنظیم کرد که برابر با نرخ تزریق میلی لیتر در ساعت است.
ست های تزرق IV برای چه مواردی استفاده می شوند؟
برای شروع، بیایید تعریف کنیم که IV مخفف چیست – درمان داخل وریدی (intravenous therapy) . ست های IV برای انفوزیون کنترل شده داروها، معمولاً در دوره های زمانی طولانی استفاده می شود. از ست های IV برای اتصال دارو به سوزن وارد شده در داخل رگ بیمار استفاده می شود. از مجموعه های اکستنشن IV برای گسترش خطوط IV بدون خطر آلودگی نیز استفاده می شود.
چگونه سریع و آهسته می توان یک قطره IV را تنظیم کرد تا جریان داشته باشد؟
هنگام استفاده از ست های تزریق IV، می توانید بسته به دارویی که تزریق می کنید و دستورات نسخه، سرعت جریان را سریعتر یا کندتر تنظیم کنید. اگر از پمپ مکانیکی مانند پمپ سرنگ استفاده میکنید، میتوانید نرخ های تزریق سریعتر را با دقت بسیار بالا تنظیم کنید. با پمپ های جاذبه، گیره های غلتکی قسمت هایی از ست تزریق IV هستند که سرعت جریان را کنترل می کنند.
در شرایطی که فشار در محل انفوزیون افزایش می یابد، سرعت جریان به نسبت افزایش ، کاهش می یابد. این فرآیند اجازه می دهد تا هنگام تزریق سریع تر، اطمینان و دقت بیشتری داشته باشید.
اگر از یک تنظیم کننده جریان دستی مانند لوله Dial-A-Flow استفاده می کنید، می توانید طیف وسیعی از نرخ های جریان را تنظیم کنید، اما نرخ ها با افزایش 25 میلی لیتر از 50 میلی لیتر قطره در ساعت خواهد بود. تنظیم کننده های جریان IV نیز در نرخ های قطره ای از 0 میلی لیتر در ساعت تا 500 میلی لیتر در ساعت در دسترس هستند.
در حالی که دقت کمتری نسبت به پمپهای مکانیکی دارد، تنظیمکنندههای جریان دستی به طور قابلتوجهی قیمت پایینتری دارند که آنها را برای نیازهای تزریق روزانه عالی نشان می دهد.
ارتفاع کیسه IV چگونه بر میزان انفوزیون تأثیر می گذارد؟
وقتی صحبت از تزریق گرانشی به میان می آید، ارتفاع کیسه به طور مستقیم بر میزان فشار وارد شده به مایع در مسیر تأثیر می گذارد. هنگامی که فشار بیشتری به مسیر وارد می شود، مایع ممکن است سریعتر تزریق شود.
سرعت انفوزیون نیز می تواند تحت تاثیر موقعیت بیمار قرار گیرد. هنگامی که بیمار دراز کشیده و سپس می نشیند، سرعت انفوزیون ممکن است کاهش یابد. به همین دلیل است که پرستارانی را خواهید دید که به طور دوره ای IV را با استفاده از تزریق گرانشی چک می کنند.
تفاوت بین میکرو قطره (micro drip) و ماکرو قطره (macro drip) چیست؟
در سطح بسیار ابتدایی، لوله قطرهای میکرو برای افرادی که مقادیر کمتری داروی وریدی دریافت میکنند استفاده میشود. لوله ماکرو قطره ای بسیار بزرگتر است، بنابراین برای تحویل دوزهای بزرگتر مایع بهتر است.
لوله های میکرو قطره ای معمولاً 60 gtt/ml ارائه می کنند که به این معنی است که 1 میلی لیتر در 60 قطره را تحویل می دهد. این باعث می شود هنگام برخورد با نرخ های چکه دقیق تر، ایده آل باشد. لوله قطره ای میکرو معمولاً برای داروهایی که نیاز به مراقبت بیشتری دارند استفاده می شود.
لوله قطره ای ماکرو می تواند بین 10 ggt/ml تا 15 ggt/ml ارائه دهد. این بدان معناست که برای تحویل یک میلیلیتر به 10 قطره نیاز داریم. این نوع لوله در هنگام تزریق سریع مقادیر زیادی مایع مانند محلول نمک استفاده می شود.
موارد استفاده متداول برای ست سرم ها چیست ؟
ست های تزریق IV تعدادی کاربرد رایج در محیط های پزشکی برای تزریق دارو یا مایعات به بیمار دارند. مجموعه های IV را می توان برای تزریق داروهای نجات دهنده مانند آنتی بیوتیک ها، تزریق بیماری های عفونی یا حتی برای تزریق خون استفاده کرد.
ست های IV همچنین در تجویز شیمی درمانی و سایر انفوزیون های طولانی مدت استفاده می شود. ست های IV همچنین تنظیمات انفوزیون خانگی و برای انواع درمان ها مانند درمان انفوزیون ویتامین هستند.
تهیه و تنظیم : گروه علم و سلامتی روبینا بازار
دیدگاهتان را بنویسید